Metoda intensywnej insulinoterapii daje pewną swobodę żywieniową. Mimo wszystko osoby z dłuższym stażem cukrzycy pewnie już zdążyły zauważyć, ze istnieją produkty węglowodanowe, po którym glikemia wzrasta w wyższym stopniu, po innych stężenie glikemii poposiłkowej utrzymuje się na zadowalającym poziomie. Czy zatem istnieją dobre i złe węglowodany. Jakie znaczenie dla osób z cukrzycą ma indeks glikemiczny?
Spożywane węglowodany na skutek trawienia i wchłaniania w przewodzie pokarmowym prowadzą do wzrostu poziomu glukozy we krwi. Wzrost glikemii zależy od ogólnej ilości spożytych węglowodanów, ich rodzaju (czy są to węglowodany złożone czy cukry proste), ilości błonnika, postaci produkty z którym są spożywane (czy są rozpuszczone w płynie czy znajdują się w produkcie stałym), jak również od przetworzenia produktu (czy jest to produkt spożywany w postaci surowej czy gotowanej).
Dla ciekawostki ziemniaki pieczone, pure czy frytki mają wyższy indeks glikemiczny od tych gotowanych w całości. Również gotowana marchewka ma bardzo wysoki indeks glikemiczny (aż 85), tymczasem spożywana na surowo powoduje wolniejszy przyrost glikemii (jej indeks glikemiczny wynosi tylko 30).
Należy również zwracać uwagę na proces obróbki termicznej produktów. Zachęcamy do nierozgotowywania potraw. Np. makaron twardy będzie wchłaniał się wolniej od gotowanego zbyt długo.
Również przetwarzanie produktów podwyższa ich indeks glikemiczny. Hamburgerowe bułki pszenne będą powodować szybszy wzrost glukozy, od pieczywa pełnoziarnistego.
Taka sama ilość węglowodanów zależnie od produktu z którym jest dostarczana może spowodować gwałtowny lub powolny wzrost poziomu glukozy we krwi. Prędkość przyrostu stężenia glukozy we krwi można wyznaczyć jako krzywą.
Indeks glikemiczny produktów (IG) wyrażony jest w procentach i opisuje tempo wzrostu poziomu glukozy we krwi po spożyciu określonego produktu w porównaniu do tempa wzrostu poziomu glukozy po spożyciu glukozy lub białego pieczywa. Czas, w jakim mierzy się wzrost poziomu glukozy wynosi 2 godziny, a ilość węglowodanów przyswajalnych, jaka musi być spożyta z produktem dla określenia IG tego produktu wynosi 50g i muszą być one spożyte w krótkim okresie czasu. Przyjęto, że IG dla cukru wynosi 100 i do tej wartości odnosi się IG innych produktów.
Produkty o niskim (poniżej 50) i średnim (poniżej 70) IG są polecane w codziennej diecie dla osób z cukrzycą – powodują powolny wzrost poziom glukozy we krwi i zmniejszają wahania glikemii w ciągu doby. Produkty o wysokim (powyżej 70) IG nie są zalecane, jako główny składnik Twojej diety, ponieważ po ich spożyciu następuje szybki wzrost glukozy we krwi. Wskazane jest aby produkty o wysokim IG ograniczać w diecie osób z cukrzycą.
Często pacjenci zadają pytanie - czy diagnoza ‘cukrzyca’ skazuje mnie na ścisłą dietę, nawet gdy stosuję intensywną insulinoterapię i pompę insulinową?
Odpowiedź; Ścisła dieta- absolutnie nie. Wyrób sobie jednak nawyki żywieniowe, żeby główne składniki Twojego dziennego pożywienia stanowiły produkty o niskim IG. Pozwoli to lepiej kontrolować cukrzycę, zapobiegnie znacznemu poposiłkowegu wzrostowi glikemii oraz ograniczy wahania cukru w profilu dobowym.
Na pocieszenie mogę dodać, że problem uwzględniania indeksu glikemicznego nie dotyczy tylko osób z cukrzycą. Powinno być elementem żywienia każdego człowieka, a szczególnie osób z nadwagą.
Jak się okazało to nie tylko indeks glikemiczny produktów wpływa na nasze glikemie.Podczas gdy IG pozwala przewidzieć stopień, w jakim węglowodany zawarte w pożywieniu zwiększają stężenie glukozy we krwi, to całkowity wzrost glikemii po spożyciu określonego produktu lub posiłku zależy zarówno od ilości, jak i od jakości (wyrażonej przez IG) spożytych węglowodanów.Dlatego wprowadzono pojęcie „ładunek glikemiczny” (glicemic load – GL; definiowany jako iloczyn IG i ilości węglowodanów wyrażonej w gramach), który jest wskaźnikiem całkowitego wpływu pożywienia na poposiłkowe stężenia glukozy.

Można też zapamiętać kilka przykładów:
Indeks glikemiczny [%] Artykuły spożywcze
100 Glukoza
90-100 Cola, płatki ryżowe, płatki kukurydziane, ziemniaki puree, miód, ryż preparowany
70-90 Pieczywo pszenne, pieczywo pszenno-żytnie, pieczywo żytnie, chleb chrupki, mąka pszenna, ryż gotowany, babka piaskowa, herbatniki, biszkopty
50-70 Płatki owsiane, kukurydza, sacharoza, banany, niesłodzone soki owocowe, chleb gruboziarnisty
30-50 Mleko, jogurt naturalny, owoce, makarony, lody, rośliny strączkowe
Do 30% Surowe warzywa, fasola, bób

Zanim zdecydujecie się na dany produkt węglowodanowy sprawdźcie jego indeks i ładunek glikemiczny.

Polecamy osobom, które mają problem z hiperglikemią na czczo produkty o niskim IG na wieczorny posiłek: pomaga.